და შემდგომნი

და სხ. იხილენ ესე და შემდგომნი.

და სხ. იხილენ ესე და შემდგომნი.

აი, აგერ, ასერ, ჩვენებითი ზმნისზედა, პირველის პირისაგან ითქმის ესერა (ფსალ. 38,18), ხოლო მეორისადმი - ეგერა (ფსალ. 49,17 და 58,3) се! вот, это. და სხ. იხილენ ესე და შემდგომნი.

1. ამ ზომისა, ანუ ამდენი (ვეფხისტ. 868), столький, столько. 2. და სხ. იხილენ ესე და შემდგომნი.

სიმრგwლე მზისა მოქცევისა წელიწდეულად, зодиак, Ζοδιακός, Ζωδιον; ხოლო განიწვალების ესე რიცხჳსაებრ 12 თთვეთა წლისათა, 12 კერზოდ ანუ ბურჯად, რომელთაგან თჳთოეულსა დარქმევია სახელი თანავარსკwლავედისა მის, რომელიცა თჳთოეულსა თთვესა შინა მიითwალავს მზესა მიმოქცევასა შინა მისსა. ამათ თანავარსკwლავედთადმი მსგავსებისაებრ ცხოველთა და სხwათა ნივთთასაგანკუთნვილ არიან სახელნი და ნიშანნი. ნიშანთა ამათ ეწოდების ზოდიანი ნიშანნი ცისანი, ანუ ნიშანნი ზოდიაქოსანი, რომელთაცა გარეშეთა შინა წერილთა უწოდებენ ბურჯად ანუ ეტლად. შესამეცნებელად ამისა წინადაიდების აქა, შემდგომი ტაბლიცა ჩვენებითურთ სახელთა თთვეთასა, რაოდენობისა დღეთა მათთასა და განკუთნვილთა მათდამი ნიშანთა ზოდიაქოსთა ( ტაბულა). და ესრეთ იანვარსა შინა მიითwალავს მზესა წყლის საქანელი, ფებერვალსა შინა - თევზნი, მარტსა - ვერძი, აპრილსა - კურო და შემდგომნი. კwალად შეისწავე, რამეთუ თჳთოეულსა ოთხსა წელიწადსა შინა ფებერვალსა დაერთვის ერთი დღე და შეიქმნების 29. ამ წელიწადს ეწოდების ნაკისა (იხილე მიზეზი ამისი ლექსსა შინა ნაკი. ხოლო უვრცელესად განმარტება ყოვლისავე ჰპოვო ჶიზიკურსა შინა ასტრონომიასა).

ბერძულის ლექსისაგან, ანუ κρόνος, год или время, წელიწადი, ჟამი ანუ დრო. ამისგან ზედშესრული მამრობითად χρονικός, მდედრობითად χρονική, უმეშვეობითად χρονικόν, годовой, годичный და χρονικά ანუ χρονογραφία წელთაღწერა, ანუ მოთხრობა საქმეთა დანიშნვითურთ წელიწადთა და დროთა მათთა, летопись. ქართულად ქკქ - კსს უხმარათ წელიწადთა აღსარიცხველად 532 წლის მოქცევისათჳს, რომელსა ეწოდება დიდი ინდიკტიონი, великий индиктион, или летоисчисление по великому индиктиону. რამეთუ რიცხჳ მთოვარის მოქცევისა 19 და მზის მოქცევისა 28 განამრავლო რა ერთი მეორესა ზედა, შეიქმნების 532 წელიწადი, რომელთაცა მობრუნების შემდგომად შვიდეულის დღენი, მთოვარის განახლება, პასეკის დღე, მისნი წინამავალნი და შემდგომნი დღესასწაულნი, მარხwათ აღების დღენი და სხwანი ანგარიშნი თჳთოეულის წლისანი, იმავე შვიდეულის და თთვეთ რიცხვებში მოვლენ, როგორც 532 წელიწადს წინათ ყოფილან. ვრცლად განმარტება ამისი იხილე ქართულის დაბეჭდილის დაბადების ბოლოს. და ვინათგან აღრიცხwა ესე წელთა ქორონიკონის ქართველთ გარდა სხwათაგან არა არს ხმარებული, ამად სათქმელ არს აქა, ვითარმედ ესე ქრონიკოსი, რომელია დიდი ინდიკტიონი, პასხალია, ხელთა და სხwანი აღრიცხwანი დაბადების ბოლოს დართულნი გაკეთებულ არიან რომაელის მონაზონის დიონოსის მიერ. ამანვე დიონოსიმ 516 წლითგან ქრისტეს შობით შემოიღო თჳსსა დროსსა წელთაღრისცwა ქრისტესით, რომელიცა მად ჟამადმდე არა სადა იყო იყო ხმარებული, ვითა სჩანს ისტორიათაგან. ამის გამო საგონებელ არს, ვითარმედ საქართველოსა შინა ქრონიკოსით აღრიცხwა შემოღებულ არს 780 წელსა, რამეთუ, უკეთუ დართო ამას ზედა 532, შეიქმნების 1312 წელი ქრისტესით. ამ წელიწადს ერთჯერ მობრუნებულა ქრონიკონს და მეორე დაწყებულა1313 წელსა. და კwალად უკეთუ დართო 1312 ზედა 532, შეიქმნების 1844 და შემდგომსა წელსა 1845 დაიწყება მესამე ქრონიკოსი. ამისგან სჩანს, ვითარმედ საქართველოს მეისტორიე ვახუშტი ბაგრატიონი რაჟამს აღრიცხავს უმეტეს ათორმეტისა მობრუნებასა ქრონიკოსისასა დასაბამითგან სოფლისათა, ესე აღურიცხავს თჳთ თავით თჳსით, ხოლო ნამდჳლად აღრიცხwა ესე არს იქმნებოდა უწინარეს შემოღებისა დიონოსის მიერ პასხალისა და მეტადრე უწინარეს ქრისტეანობისა.

ბერძულის ლექსისაგან, ანუ κρόνος, год или время, წელიწადი, ჟამი ანუ დრო. ამისგან ზედშესრული მამრობითად χρονικός, მდედრობითად χρονική, უმეშვეობითად χρονικόν, годовой, годичный და χρονικά ანუ χρονογραφία წელთაღწერა, ანუ მოთხრობა საქმეთა დანიშნვითურთ წელიწადთა და დროთა მათთა, летопись. ქართულად ქკქორონიკოსს უხმარათ წელიწადთა აღსარიცხველად 532 წლის მოქცევისათჳს, რომელსა ეწოდება დიდი ინდიკტიონი, великий индиктион, или летоисчисление по великому индиктиону. რამეთუ რიცხჳ მთოვარის მოქცევისა 19 და მზის მოქცევისა 28 განამრავლო რა ერთი მეორესა ზედა, შეიქმნების 532 წელიწადი, რომელთაცა მობრუნების შემდგომად შვიდეულის დღენი, მთოვარის განახლება, პასეკის დღე, მისნი წინამავალნი და შემდგომნი დღესასწაულნი, მარხwათ აღების დღენი და სხwანი ანგარიშნი თჳთოეულის წლისანი, იმავე შვიდეულის და თთვეთ რიცხვებში მოვლენ, როგორც 532 წელიწადს წინათ ყოფილან. ვრცლად განმარტება ამისი იხილე ქართულის დაბეჭდილის დაბადების ბოლოს. და ვინათგან აღრიცხwა ესე წელთა ქორონიკონის ქართველთ გარდა სხwათაგან არა არს ხმარებული, ამად სათქმელ არს აქა, ვითარმედ ესე ქრონიკოსი, რომელია დიდი ინდიკტიონი, პასხალია, ხელთა და სხwანი აღრიცხwანი დაბადების ბოლოს დართულნი გაკეთებულ არიან რომაელის მონაზონის დიონოსის მიერ. ამანვე დიონოსიმ 516 წლითგან ქრისტეს შობით შემოიღო თჳსსა დროსსა წელთაღრისცwა ქრისტესით, რომელიცა მად ჟამადმდე არა სადა იყო იყო ხმარებული, ვითა სჩანს ისტორიათაგან. ამის გამო საგონებელ არს, ვითარმედ საქართველოსა შინა ქრონიკოსით აღრიცხwა შემოღებულ არს 780 წელსა, რამეთუ, უკეთუ დართო ამას ზედა 532, შეიქმნების 1312 წელი ქრისტესით. ამ წელიწადს ერთჯერ მობრუნებულა ქრონიკონს და მეორე დაწყებულა1313 წელსა. და კwალად უკეთუ დართო 1312 ზედა 532, შეიქმნების 1844 და შემდგომსა წელსა 1845 დაიწყება მესამე ქრონიკოსი. ამისგან სჩანს, ვითარმედ საქართველოს მეისტორიე ვახუშტი ბაგრატიონი რაჟამს აღრიცხავს უმეტეს ათორმეტისა მობრუნებასა ქრონიკოსისასა დასაბამითგან სოფლისათა, ესე აღურიცხავს თჳთ თავით თჳსით, ხოლო ნამდჳლად აღრიცხwა ესე არს იქმნებოდა უწინარეს შემოღებისა დიონოსის მიერ პასხალისა და მეტადრე უწინარეს ქრისტეანობისა.

(ვსძღwნი, ვუძღwნი) ძღვენის მირთმევა, შეწირვა (ვეფხისტ. 1454 და შემდგომნი; შავთ. 1), приносить дар, дарить.